Een zin bestaat uit zinsdelen. elk deel dat in een vertelzin voor de persoonsvorm kan staan, is een zinsdeel. Hieronder staan er een paar.
De persoonsvorm (pv):
Is het werkwoord dat verteld wat het onderwerp doet.
Je kan hem vinden met drie proeven:
De getalsproef:
Als je het onderwerp verandert van enkelvoud naar meervoud of andersom. Dan verandert de persoonsvorm ook.
De vraagproef:
als je van een zin een vraagzin maakt komt de persoonsvorm vooraan.
De tijdproef:
als je de tijd van een zin verandert verandert de persoonsvorm ook.
Het werkwoordelijk gezegde (wg):
Zijn alle werkwoorden in de zin. Je vind het gezegde door alle werkwoorden bij elkaar te zetten.
Let op! De persoonsvorm is altijd en werkwoord en hoort dus ook bij het gezegde.
Het onderwerp (ow):
Is wie of wat iets doet.
Je vind hem door te vragen: wie (of wat)+ gezegde?
Het lijdend voorwerp (lv):
Doet zelf niks maar volgt wat het onderwerp en gezegde samen doen. Er hoeft niet altijd een lijdend voorwerp in een zin te zitten.
Je vindt het lijdend voorwerp door te vragen: wat (of wie) + gezegde + onderwerp?
Het meewerkend voorwerp (mv):
Geeft antwoord op de vraag: aan wie+ gezegde+ onderwerp+ lijdend voorwerp?
Er hoeft niet altijd een meewerkend voorwerp in de zin te zitten.
De bijwoordelijke bepaling (bwb):
Bijwoordelijke bepaling vind je door eerst complete zinsdelen te vinden (verdeel in zinsdelen) zoek een bijwoordelijke bepaling. Een bwb geeft antwoord op vragen als wanneer waar en hoe een zindeel wat uit een bijwoord bestaat is een bijwoordelijke bepaling.
Het voorzetselvoorwerp (vv):
De scouts kijken al weken uit naar het kampeerweekend in Drenthe.
Het gezegde is in deze zin ‘kijken uit’ (uitkijken).
Het onderwerp is ‘de scouts’
‘Al weken’ geeft een tijdsbepaling aan. Dat is de bijwoordelijke bepaling.
Naar het kampeerweekend in Drenthe blijft over, dit is het voorzetselvoorwerp.
Het woord ‘naar’ is een vast voorzetsel bij uitkijken (uitkijken naar).
Omdat ‘naar’ bij het zinsdeel ‘het kampeerweekend in Drenthe’ hoort, is dit hele zinsdeel het voorzetselvoorwerp
De scouts |kijken |al weken |uit |naar het kampeerweekend in Drenthe.
OW WG BWB WG VZV